İlgi’de kayıtlı özelge talep formunun incelenmesinden, maliki bulunduğunuz … İlçesi, … kain ve tapuda … … pafta, … parsel sayılı, … hisseli taşınmazın, … Aile Mahkemesinin … Esas, … Karar sayılı kararına istinaden, hisseleri oranında eşiniz ve çocuklarınız adına tescil edileceği belirtilerek, yapılacak tescil işlemleri sırasında harç ödenip ödenmeyeceği hususunda görüş talep edilmektedir.

Bilindiği üzere, 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 57’nci maddesinde, tapu ve kadastro işlemlerinden bu Kanuna bağlı (4) sayılı tarifede yazılı olanların tapu ve kadastro harçlarına tabi olacağı hükme bağlanmıştır.

Söz konusu tarifenin “I-Tapu işlemleri” başlıklı bölümünün 4’üncü maddesinde; Gayrimenkullerin ve mülkiyetten gayri ayni hakların bağışlanmasında, kanuni mirasçılar dışında intifa hakkından, kuru mülkiyet sahibi lehine ivazsız feragat edilmesinde ve süreli intifa haklarında süre dolarak intifa hakkının sona ermesinde kayıtlı değer üzerinden nisbi harç alınacağı, 20/a fıkrasında ise, gayrimenkullerin ivaz karşılığında veya ölünceye kadar bakma akdine dayanarak yahut trampa hükümlerine göre devir ve iktisabında, gayrimenkulün beyan edilen devir ve iktisap bedelinden az olmamak üzere emlak vergisi değeri üzerinden (cebri icra ve şüyuun izalesi hallerinde satış bedeli, istimlaklerde takdir edilen bedel üzerinden) devir eden ve devir alan için ayrı ayrı nisbi harç alınacağı hüküm altına alınmıştır.

Diğer taraftan, 01/01/2002 tarihinde yürürlüğe giren 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 202’nci maddesinde, eşler arasında edinilmiş mallara katılma rejiminin uygulanmasının esas olduğu belirtilmiş, evlenmeden önce veya sonra, mal varlığının paylaşımı konusunda yazılı seçimlik mal rejimlerinden birini sözleşme yaparak seçmemiş olan eşlerin kanunen tabi oldukları sistemin “yasal mal rejimi” olacağı hususu düzenlenmiştir.

4722 sayılı Türk Medeni Kanununun Yürülüğü ve Uygulanma Şekli Hakkında Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasında “Türk Medenî Kanununun yürürlüğe girdiği tarihten önce evlenmiş olan eşler arasında bu tarihe kadar tâbi oldukları mal rejimi devam eder. Eşler Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten başlayarak bir yıl içinde başka bir mal rejimi seçmedikleri takdirde, bu tarihten geçerli olmak üzere yasal mal rejimini seçmiş sayılırlar.”  hükmü yer almaktadır. Buna göre, 01/01/2002 tarihinden önce evli olanlar mal rejimi sözleşmesi yaparak tabi olacakları mal rejimini seçmemiş iseler yasal mal rejimini seçmiş olacaklardır.

Özelgeye konu dilekçe ve eklerinin tetkikinde, söz konusu gayrimenkulün 03/04/1998 tarihinde iktisap edildiği anlaşılmakta olup 01/01/2002 tarihi öncesi için mal rejimi sözleşmesi yapıldığına dair herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. Bu itibarla, adınıza kayıtlı söz konusu gayrimenkulün 1/3 hissesinin … Aile Mahkemesinin … Esas, … Karar sayılı Kararına istinaden eşiniz adına tapuda tescili işlemi boşanma karşılığında ivaz sayılacağından, 492 sayılı Kanunu’na bağlı (4) sayılı tarifenin I-20/a fıkrası uyarınca, 1/3’er hissenin çocuklarınız adına tescili ise ivazsız bir intikal olduğundan (4) sayılı tarifenin I-4 üncü maddesine göre harca tabi olacaktır.

Bilgi edinilmesini rica ederim

(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.

(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.