İlgide kayıtlı özelge talep formunda, sakatlık indiriminden faydalanılarak alınan araç sahibinin vefatı nedeniyle yapılacak işlemler hakkında Başkanlığımız görüşü sorulmaktadır.

                1-  VERASET VE İNTİKAL VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN

               7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, Türkiye Cumhuriyeti uyruğunda bulunan şahıslara ait mallar ile Türkiye’de bulunan malların veraset yoluyla veya herhangi bir suretle olursa olsun ivazsız bir tarzda bir şahıstan diğer şahsa intikalinin veraset ve intikal vergisine tabi olduğu, aynı Kanunun 2 nci maddesinin (d) bendinde de “ivazsız intikal” tabirinin hibe yoluyla veya herhangi bir tarzda olan ivazsız iktisapları ifade edeceği; 6 ncı maddesinin (a) bendinde, veraset ve intikal vergisinin veraset yoluyla intikallerde ölen kimsenin, diğer suretle meydana gelen intikallerde tasarrufu yapan şahsın ikametgahının bulunduğu yerdeki vergi dairesince tarh olunacağı, 9 uncu maddesindeölümün Türkiye’de vuku bulduğu ve mükelleflerin de Türkiye’de bulunduğu durumlarda ölüm tarihini takibeden dört ay içinde, ivaszız intikallerde malların hukuken iktisap edildiği tarihi takip eden bir ay içinde veraset ve intikal vergisi beyannamesinin ilgili vergi dairesine verileceği  hüküm altına alınmıştır.

              Bu itibarla, …’nın 6/3/2010 tarihinde vefatı ile kendisine ait aracın veraset yoluyla intikali ve mirasçılardan birinin miras hissesini diğer mirasçılardan birine bağışlaması veraset ve intikal vergisine tabi bulunmakta ve veraset ve intikal vergisi beyannamesinin yukarıda belirtilen sürelerde ilgili vergi dairesine verilmesi gerekmektedir.

             2- MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİ  KANUNU YÖNÜNDEN

             197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun 3, 7 ve 8 inci maddelerine göre, motorlu taşıtlar vergisinin mükellefi trafik sicili ile Ulaştırma Bakanlığı tarafından tutulan sivil hava vasıtaları sicilinde adlarına motorlu taşıt kayıt ve tescil edilenler olmakta, motorlu taşıtlar vergisi mükellefiyeti, motorlu taşıtların ilgili sicile kayıt ve tescili ile başlamakta, motorlu taşıtlar vergisi mükellefiyetinin sona erebilmesi için taşıt sahibi adına olan kayıt ve tescilin silinmesi gerekmektedir.

            Anılan Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde, sakatlık dereceleri % 90 ve daha fazla olan malûl ve engellilerin adlarına kayıtlı taşıtlar ile diğer malûl ve engellilerin, bu durumlarına uygun hale getirilmiş özel tertibatlı taşıtların motorlu taşıtlar vergisinden istisna olduğu hükmüne yer verilmiştir.

            Öte yandan, 10/1/2004 tarih ve 25342 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 21 Seri No.lu Motorlu Taşıtlar Vergisi Genel Tebliğinin“II-İSTİSNALAR” başlıklı bölümünde,

             “   1 – Sakatlık Dereceleri % 90 ve Daha Fazla Olan Malûl ve Engellilere Ait Taşıtlarda

             İstisna Uygulaması Sakatlık dereceleri % 90 ve daha fazla olan malûl ve engellilerin bu durumlarını tam teşekküllü Devlet hastanesinden alınmış olan sağlık kurulu raporu ile ilgili vergi dairelerine belgelendirmeleri halinde, söz konusu malûl ve engellilerin kendi adlarına kayıt ve tescil edilmiş olan taşıtları, motorlu taşıtlar vergisine tabi tutulmayacaktır. Bu istisnadan yararlanmak için, söz konusu malûl ve engellilere ait taşıtın özel tertibatlı veya özel tertibatlı hale getirilmiş olması şartı aranmayacaktır.

              2 – Diğer Malûl ve Engellilere Ait Taşıtlarda İstisna Uygulaması

              Sakatlık dereceleri % 90 dan az olan malûl ve engellilerin bu durumlarını; tam teşekküllü Devlet hastanesinden alınan sağlık kurulu raporu ile belgelendirmeleri ve kendi adlarına kayıt ve tescilli olan taşıtların engellilik haline uygun özel tertibatlı veya özel tertibatlı hale getirilmiş taşıtlar olduğunu belirten “Motorlu Araç Tescil Belgesi”nin ilgili tescil kuruluşlarınca onaylanmış örneği ile “Araçlar İçin Teknik Belge” ve “Proje Raporu”nun aslı veya noter onaylı örneğiniilgili vergi dairelerine ibraz etmeleri halinde bu istisna hükmünden yararlanabileceklerdir.

            3 – Malûl ve Engelliler İstisnası İle İlgili Bildirim

           Malûl ve engelliler istisnasından yararlanacakolan malûl ve engelliler tarafından, “Malûl ve Engelliler Adına Kayıt ve Tescilli Taşıtlarda Motorlu Taşıtlar Vergisi İstisnası Bildirim Formu” düzenlenerek (Bildirim Formu’nun internetteki www.gib.gov.tr adresinde bulunan örneğinin düzenlenmesi mümkün bulunmaktadır.) istisnadan yararlanmak için gerekli olan diğer belgeler ile birlikte ilgili vergi dairesine verilecektir. ” açıklamalarına yer verilmiştir.

           Bu hükümlere göre, malul ve engelli adına kayıt ve tescilli olan motorlu taşıtların, motorlu taşıtlar vergisinden istisna olması için; sakatlık derecesi % 90 ve üstü olan malul ve engellilerin taşıtlarında özel tertibat yapılmasına gerek bulunmamakta, ancak sakatlık derecesi % 90 dan az olan malul ve engelli taşıtlarının, bizzat kullanacak olan malul kişinin sakatlığına uygun özel tertibatlı hale getirilmesi gerekmektedir.

           Bu itibarla, 6/3/2010 tarihinde vefat eden sakatlık derecesi % 96 olan kızınız … adına kayıt ve tescilli araç nedeniyle motorlu taşıtlar vergisi istisnasından faydalanılabilmesi için aracın adına tescil edilecek kişinin  malul ve engelli olmasının yanısıra yukarıda yer verilen  Tebliğ’deki şartları taşıması ve  belirtilen belgelerle ilgili vergi dairesi müdürlüğüne müracaat edilmesi gerekmektedir.

          3-  ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN

            12/6/2002 tarih ve 24783 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak 1/8/2002 tarihinde yürürlüğe giren 4760 Sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 1 inci maddesinin 1/(b) bendinde, (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olanların ilk iktisabının bir defaya mahsus olmak üzere ÖTV’ye tabi olduğu, 2 nci maddesinin 1/(b) bendinde de ilk iktisabın, (II) sayılı listedeki mallardan Türkiye’de kayıt ve tescil edilmemiş olanların kullanılmak üzere ithalini, müzayede yoluyla veya kayıt ve tescil edilmiş olsa dahi 4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun hükümlerine göre iade edilenler de dahil motorlu araç ticareti yapanlardan iktisabını, motorlu araç ticareti yapanlar tarafından kullanılmaya başlanmasını, aktife alınmasını veya adlarına kayıt ve tescil ettirilmesini ifade ettiği hüküm altına alınmıştır.

Diğer taraftan, Özel Tüketim Vergisi Kanununun 15 inci maddesinin 2/a bendinde “(II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tâbi olanların, veraset yoluyla intikaller hariç ilk iktisabında istisna uygulanan malların istisnadan yararlananlardışındakilerce iktisabında, ilk iktisabındaki matrah esas alınarak adına kayıt ve tescil işlemi yapılandan, kayıt ve tescil tarihinde geçerli olan oran üzerinden, bu tarihte özel tüketim vergisi alınır. (5766 Sayılı Kanunun 19 uncu maddesiyleeklenen hüküm, Yürürlük: 01.07.2008) Kanunun 7 nci maddesinin (2) numaralı bendi çerçevesinde istisnadan yararlananlar tarafından bu istisnadan yararlanılarak iktisap ettikleri kayıt ve tescile tabi malları 5 yıldan fazla kullanarak elden çıkarmaları durumunda bu hüküm uygulanmaz. ” hükmü yer almaktadır.